37 สมุนไพรช่วยเสริมภูมิคุ้มกัน

ข้อมูลทั้งหมดนี้มาจากหนังสือ “อาหารสมุนไพร เสริมภูมิคุ้มกัน ในภาวะที่มีการระบาดของโควิด-19” โดยกลุ่มงานเภสัชกรรมและกลุ่มงานการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร

ขมิ้น

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ curcumin, dimethoxy-curcumine
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ
✓ ฤทธิ์ต้านไวรัส

ข้อมูลเพิ่มเติม

โดดเด่นด้านการลดอักเสบ มีงานวิจัยในหลอดทดลองพบว่าขมิ้นชัน ช่วยยับยั้งการหลั่งสารอักเสบ และปรับภูมิคุ้มกันไม่ให้เกิดการทำลายปอดให้เกิดความเสียหายจากการติดเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ (influenza A virus)

การจำลองภาพสามมิติในคอมพิวเตอร์ พบว่า สารสำคัญสามารถแย่งจับกับตำแหน่งที่ไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ 2019 จะเข้าสู่เซลล์ปอด และตำแหน่งที่มีผลยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัสได้

ตัวอย่างเมนูอาหาร

แกงไก่ขมิ้น • ปลาทอดขมิ้น • โยเกิร์ตขมิ้น • โดนัทขมิ้นชัน • น้ำต้มขมิ้น

ขิง

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ zingerol, gingerol
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ
✓ ฤทธิ์ต้านไวรัส

ข้อมูลเพิ่มเติม

ขิงมีรสเผ็ดร้อน มีคุณสมบัติอุ่น พบฤทธิ์ต้านไวรัสไข้หวัดใหญ่ พื้นบ้านใช้กินแก้หวัด

การจำลองภาพสามมิติในคอมพิวเตอร์ พบว่า สารสำคัญสามารถแย่งจับกับตำแหน่ง main protease (Mpro) ที่ช่วยยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ 2019 ได้

ตัวอย่างเมนูอาหาร

ไก่ผัดขิง • ปลานึ่งขิง • น้ำขิง • ขิงดอง • ยำกุ้งแห้งขิงสด

ข่า

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ galangin, kaempferol, quercetin
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ
✓ ฤทธิ์ต้านไวรัส

ข้อมูลเพิ่มเติม

ข้อมูลพื้นบ้านใช้รักษาหลอดลมอักเสบ

การจำลองภาพสามมิติในคอมพิวเตอร์ พบว่า สารสำคัญ galangin สามารถแย่งจับกับตำแหน่งที่ไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ 2019 จะข้าสู่เซลล์ปอด และตำแหน่งที่มีผลยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัสได้

quercetin เป็นสารกลุ่มโพลีฟีนอล พบในพืชหลายชนิด มีฤทธิ์ลดอักเสบ เสริมภูมิคุ้มกัน ต้านไวรัส และต้านมะเร็ง

ตัวอย่างเมนูอาหาร

ต้มข่าไก่ • ต้มยำกุ้ง • ลาบเป็ด

ตะไคร้

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ kaempferol, quercetin, myricetin
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ
✓ ฤทธิ์ต้านไวรัส

ข้อมูลเพิ่มเติม

ข้อมูลพื้นบ้านใช้รักษาปอดบวม แก้ไข้ แก้หวัด รักษามาลาเรีย พบฤทธิ์ต้านการไอ และยังใช้คลายเครียด

การจำลองภาพสามมิติในคอมพิวเตอร์ พบว่า สารสำคัญ* ที่พบสามารถแย่งจับกับตำแหน่ง main protease (Mpro) ที่ช่วยยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ 2019 ได้

ตัวอย่างเมนูอาหาร

ยำตะไคร้กุ้งสด • ทอดมันตะไคร้ • ไก่ทอดตะไคร้ • น้ำตะไคร้

กระชาย

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ kaempferol, quercetin
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ
✓ ฤทธิ์ต้านไวรัส

ข้อมูลเพิ่มเติม

ได้ชื่อว่าเป็นโสมของคนไทย “Thai ginseng” พื้นบ้าน ใช้แก้ไอแห้งและแก้หวัด

การจำลองภาพสามมิติในคอมพิวเตอร์ พบว่า สารสำคัญ*ที่พบสามารถแย่งจับกับตำแหน่ง main protease (Mpro) ที่ช่วยยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ 2019 ได้

ตัวอย่างเมนูอาหาร

ขนมจีนน้ำยา • แกงส้ม • น้ำกระชาย • ผัดขี้เมา • แกงป่า

พริก

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ quercetin,luteolin-7-glucoside
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ
✓ ฤทธิ์ต้านไวรัส

ข้อมูลเพิ่มเติม

พริกเป็นยาขับเสมหะที่ดีมาก สังเกตจากที่เวลาเรากินพริกจะมีน้ำตาไหล น้ำมูกไหล อาหารที่เหมาะกับการฟื้นฟูปอดและระบบทางเดินหายใจ มักจะมีส่วนประกอบของพริก กระเทียม และเครื่องเทศ

การจำลองภาพสามมิติในคอมพิวเตอร์ พบว่าสารสำคัญที่พบสามารถแย่งจับกับตำแหน่ง main protease (Mpro) ที่ช่วยยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ 2019 ได้

ตัวอย่างเมนูอาหาร

ผัดพริกอ่อนไก่ • น้ำพริกหนุ่ม • น้ำพริกขี้กา • ยำวุ้นเส้นใส่พริกขี้หนูสวน • ส้มตำไทย • ถั่วผัดพริก

พริกไทย

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ piperine
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ
✓ ฤทธิ์ต้านไวรัส

ข้อมูลเพิ่มเติม

ใช้มาอย่างยาวนานในแถบเอเชีย โดยเฉพาะในการแพทย์แผนจีนและอายุรเวท นิยมใช้แก้ปวด เพิ่มการไหลเวียนโลหิต

มีฤทธิ์ต้านไวรัสไข้หวัดใหญ่ ต้านซึมเศร้า ต้านการแพ้ โดยมีผลยับยั้งการหลั่งสารสื่ออักเสบหลายชนิด เช่น interleukin -6, interleukin -1b, immunoglobulin -E และ histamine8-10

ตัวอย่างเมนูอาหาร

แกงเลียง • สปาเกตตี้ขี้เมา • ผัดฉ่า • หมูผัด พริกไทยดำ

กะเพรา

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ phosphatidyl choline (PC)-complexed
oleanolic acid, ursolic acid, rosmarinic acid, eugenol, carvacrol, linalool
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ
✓ ฤทธิ์ต้านไวรัส

ข้อมูลเพิ่มเติม

อายุรเวทใช้รักษาหวัด แก้ปวดหัว คลายเครียด

มีฤทธิ์ต้านไวรัสไข้หวัดใหญ่ โดยมีผลยับยั้งเอนไซม์ neuraminidase ของไวรัส ซึ่งเป็นเป้าหมายสำคัญในการรักษา และควบคุมการแพร่ระบาดของไวรัส กลไกเดียวกันกับยา oseltamivir

ตัวอย่างเมนูอาหาร

ผัดกะเพรา • ไก่ซอสกะเพรา • น้ำกะเพรา

โหระพา

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ caffeic, p-coumaric acid
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ
✓ ฤทธิ์ต้านไวรัส

ข้อมูลเพิ่มเติม

พื้นบ้านใช้น้ำคั้นสดจากใบดื่มวันละ 2 ครั้งเพื่อรักษาหวัด

มีฤทธิ์ต้านไวรัสไข้หวัดใหญ่ และปรับภูมิคุ้มกัน โดยมีผลยับยั้งการหลั่งสารอักเสบหลายชนิด เช่น IL-2, TNF-β, IL-5, IL-10

ตัวอย่างเมนูอาหาร

มะเขือยาวผัดโหระพา • ไข่เจียวโหระพา • ห่อหมกใบโหระพา

หูเสือ

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ carvacrol, thymol
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ
✓ ฤทธิ์ต้านไวรัส

ข้อมูลเพิ่มเติม

พื้นบ้านใช้เป็นยาแก้หวัด บรรเทาอาการไอ ไอเรื้อรัง ขับเสมหะ แก้เจ็บคอ คออักเสบ ต่อมทอนซิลอักเสบ หลอดลมอักเสบ แก้หอบหืด ทำให้หายใจโล่ง พบฤทธิ์ขยายหลอดลม

น้ำต้มหรือคั้นจากใบใช้ลดเสมหะเหนียวข้นได้ดีมากจากสาร carvacrol และ thymol

carvacol พบฤทธิ์ต้านไวรัสไข้หวัดใหญ่

ตัวอย่างเมนูอาหาร

ต้มจืดหูเสือ • ปอเปี๊ยะหูเสือ • สมูทตี้หูเสือ

สะเดา

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ quercetin, azadirachtin
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ
✓ ฤทธิ์ต้านไวรัส

ข้อมูลเพิ่มเติม

มีฤทธิ์ต้านไวรัสไข้หวัดใหญ่ สาร nimbidin ลดการทำงานของ macrophages และ neutrophils มีผลลดการอักเสบและยังมีฤทธิ์ปรับภูมิคุ้มกัน

การจำลองภาพสามมิติในคอมพิวเตอร์ พบว่า สารสำคัญ*ที่พบสามารถแย่งจับกับตำแหน่ง main protease (Mpro) ที่ช่วยยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ 2019 ได้

ตัวอย่างเมนูอาหาร

สะเดาน้ำปลาหวาน • ยำสะเดา • น้ำพริกสะเดา • แกงเผ็ดสะเดา

กะหล่ำปลี / บรอกโคลี

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ kaempferol, sulforaphane
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ
✓ ฤทธิ์ต้านไวรัส

• 

• 

ข้อมูลเพิ่มเติม

พืชกลุ่ม cruciferous เช่น กะหล่ำปลี บรอกโคลี มีสาร sulforaphane มีฤทธิ์ต้านไวรัสหวัด (influenza) และอุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระและเส้นใยอาหารสูงที่ช่วยเสริมภูมิคุ้มกัน

การจำลองภาพสามมิติในคอมพิวเตอร์ พบว่า สารสำคัญ*ที่พบสามารถแย่งจับกับตำแหน่ง main protease (Mpro) ที่ช่วยยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ 2019 ได้

ตัวอย่างเมนูอาหาร

กะหล่ำปลีลุยสวน • ผัดกะหล่ำปลี • กะหล่ำปลีตุ๋น • ไข่ตุ๋นกะหล่ำปลี • สลัดผัก • บรอกโคลีน้ำมันหอย • ข้าวผัดบรอกโคลี • ซุปไก่บรอกโคลี

ผักหวานบ้าน

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ kaempferol
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ
✓ ฤทธิ์ต้านไวรัส

ข้อมูลเพิ่มเติม

ใบรสหวานเย็น ปรุงเป็นยาเขียว แก้ไข้ พบฤทธิ์ต้านการอักเสบ และกระตุ้นภูมิคุ้มกัน

การจำลองภาพสามมิติในคอมพิวเตอร์ พบว่า สารสำคัญที่พบสามารถแย่งจับกับตำแหน่ง main protease (Mpro) ที่ช่วยยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ 2019 ได้

ตัวอย่างเมนูอาหาร

ผักหวานผัดไข่ • ยำผักหวาน • ยอดผักหวานผัดกุ้ง

มะรุม

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ quercetin
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ
✓ ฤทธิ์ต้านไวรัส

ข้อมูลเพิ่มเติม

ใบมะรุมมีสารต้านอนุมูลอิสระสูงมาก โดยเฉพาะกลุ่มฟีนอลิกและฟลาโวนอยด์ ซึ่งมีการศึกษาการใช้สารกลุ่มนี้ในการรักษาหลอดลมอักเสบ มาลาเรีย ไข้เลือดออก

การจำลองภาพสามมิติในคอมพิวเตอร์พบว่าสารสำคัญที่พบสามารถแย่งจับกับตำแหน่ง main protease (Mpro) ที่ช่วยยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ 2019 ได้

ตัวอย่างเมนูอาหาร

แกงส้มมะรุม • ยอดมะรุมลวกจิ้มน้ำพริก • ไข่เจียวใบมะรุม • ต้มจืดยอดมะรุม

ปวยเล้ง

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ kaempferol
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ
✓ ฤทธิ์ต้านไวรัส

ข้อมูลเพิ่มเติม

สารสกัดน้ำจากปวยเล้งมีฤทธิ์ต้านการอักเสบ ต้านหอบหืด

การจำลองภาพสามมิติในคอมพิวเตอร์พบว่าสารสำคัญที่พบสามารถแย่งจับกับตำแหน่ง Main Protease (Mpro) ที่ช่วยยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ 2019 ได้

ตัวอย่างเมนูอาหาร

ปวยเล้งผัดไข่ • ปวยเล้งน้ำมันงา • แกงจืดปวยเล้ง

ชาเขียว

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ catechin, epicatechin gallate
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ
✓ ฤทธิ์ต้านไวรัส

ข้อมูลเพิ่มเติม

ชาเขียวมีสารในกลุ่มโพลีฟีนอลที่มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ลดการอักเสบ และปรับภูมิคุ้มกัน

การจำลองภาพสามมิติในคอมพิวเตอร์พบว่าสารสำคัญ*ที่พบสามารถแย่งจับกับตำแหน่ง main protease (Mpro) ที่ช่วยยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ 2019 ได้

ตัวอย่างเมนูอาหาร

เครื่องดื่มชาเขียว • พุดดิ้งชาเขียว • ไอศกรีมชาเขียว • ยำใบชา

ข้าวไม่ขัดสี

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ phytosterols, phenolic acids, flavonoids, GABA, phytic acid, γ-oryzanol
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ
✓ ฤทธิ์ต้านไวรัส

ข้อมูลเพิ่มเติม

มีงานวิจัยในหนูพบว่าข้าวกล้องงอกที่อุดมไปด้วย GABA ช่วยเพิ่มจำนวนเซลล์เพิ่มคุ้มกัน splenic B, T-helper cell สารหลายชนิดช่วยลดการอักเสบ เช่น γ-oryzanol

วิตามินอีที่พบในข้าวไม่ขัดสี ช่วยซ่อมแซม DNA และเสริมภูมิคุ้มกัน

มีวิตามินบีช่วยบำรุงระบบประสาท คลายเครียด

ตัวอย่างเมนูอาหาร

ข้าวผัดธัญพืช • ข้าวอบไก่ตุ๋น • ข้าวห่อใบบัว • ข้าวคลุกกะปิ

ผักชี

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ kaempferol, quercetin
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ
✓ ฤทธิ์ต้านไวรัส

ข้อมูลเพิ่มเติม

พื้นบ้านใช้น้ำคั้นจากใบอ่อนใช้คลายกังวลและรักษาอาการนอนไม่หลับ

การจำลองภาพสามมิติในคอมพิวเตอร์พบว่าสารสำคัญที่พบสามารถแย่งจับกับตำแหน่ง main protease (Mpro) ที่ช่วยยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ 2019 ได้

ตัวอย่างเมนูอาหาร

เมี่ยงปลาทูแนมผักชี • ไข่ลูกเขยโรยผักชี • สาคูไส้หมูกินกับผักชี

หัวหอม

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ quercetin, luteolin-7-glucoside
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ
✓ ฤทธิ์ต้านไวรัส

ข้อมูลเพิ่มเติม

หัวหอมใช้เป็นยาแก้หวัด รักษาหลอดลมอักเสบ แก้ไอ

การจำลองภาพสามมิติในคอมพิวเตอร์พบว่าสารสำคัญที่พบสามารถแย่งจับกับตำแหน่ง main protease (Mpro) ที่ช่วยยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ 2019 ได้

ตัวอย่างเมนูอาหาร

ไข่เจียวหอม • ซุปหัวหอม • หอมชุบแป้งทอด • สลัดผัก

กระเทียม

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ quercetin, allicin
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ
✓ ฤทธิ์ต้านไวรัส

ข้อมูลเพิ่มเติม

กระเทียมช่วยเสริมการทำงานของภูมิคุ้มกันโดยกำเนิด และ ภูมิคุ้มกันแบบจำเพาะ

allicin มีฤทธิ์ยับยั้งไวรัสชนิดมีเปลือกหุ้ม และชนิดไม่มีเปลือกหุ้ม

การจำลองภาพสามมิติในคอมพิวเตอร์พบว่าสารสำคัญที่พบสามารถแย่งจับกับตำแหน่ง main protease (Mpro) ที่ช่วยยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ 2019 ได้

ตัวอย่างเมนูอาหาร

ปลาโอผัดกระเทียมพริกไทย • ไก่ทอดกระเทียม • ไข่ผัดวุ้นเส้นกระเทียมดอง • กระเทียมดองน้ำผึ้ง

ยอ

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ quercetin , vitamin C, niacin
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ
✓ ฤทธิ์ต้านไวรัส

ข้อมูลเพิ่มเติม

มีฤทธิ์ปรับภูมิคุ้มกัน ลดการอักเสบ ต้านอนุมูลอิสระ และยังมีฤทธิ์คลายเครียด

การจำลองภาพสามมิติในคอมพิวเตอร์พบว่าสารสำคัญ* ที่พบสามารถแย่งจับกับตำแหน่ง main protease (Mpro) ที่ช่วยยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ 2019 ได้

ตัวอย่างเมนูอาหาร

ส้มตำยอ • ยอกวนพริกไทย • น้ำลูกยอ

มะกรูด / มะนาว

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ hesperedin, naringenin พบมากที่ผิว
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ
✓ ฤทธิ์ต้านไวรัส

• 

• 

ข้อมูลเพิ่มเติม

มีวิตามินซีสูง ช่วยลดระยะเวลาการเป็นหวัด เสริมภูมิคุ้มกัน 63 แก้เจ็บคอได้ดี

มะกรูดช่วยเสริมการทำงานของภูมิคุ้มกันโดยกำเนิด และภูมิคุ้มกันแบบจำเพาะ

สาร naringenin ช่วยส่งเสริมการทำงานของเซลล์ภูมิคุ้มกัน B cell, NK cell

การจำลองภาพสามมิติในคอมพิวเตอร์พบว่าสาร naringenin สามารถแย่งจับกับตำแหน่ง Main Protease (Mpro) ที่ช่วยยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ 2019 ได้

ในการศึกษาค้นคว้า พบว่าสาร hesperidin สามารถจับกับ เอนไซม์ของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ 2019 ทำให้เกิดการยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัสได้ดีกว่ายา lopinavir และสามารถจับตัวรับ ACE2 ในการผ่านเข้าเซลล์ปอดของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ 2019

ตัวอย่างเมนูอาหาร

มะกรูดเชื่อม • มะกรูดลอยแก้ว • แยมมะกรูด • ชาผิวมะกรูด • แกงเทโพ • น้ำมะนาว • ต้มยำ • หมูมะนาว • ปลานึ่งมะนาว • ฟักตุ๋นมะนาวดอง • เมี่ยงคำ

มะขามป้อม

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ phyllaemblicin G7, phyllaemblinol, phyllaemblivin B
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ
✓ ฤทธิ์ต้านไวรัส

ข้อมูลเพิ่มเติม

มะขามป้อมเป็นยาแก้ไอ ละลายเสมหะ พื้นบ้านใช้รักษาหลอดลมอักเสบ วัณโรคปอด หอบหืด 31 ช่วยส่งเสริมการทำงานของ NK cells และ cytotoxic T lymphocytes (CTL)

Phyllanthin และ Chebulagic acid มีฤทธิ์ยับยั้งกระบวนการอักเสบ NF-κB signaling pathway

การจำลองภาพสามมิติในคอมพิวเตอร์ พบว่า สาร Phyllaemblicin G7 มีความสามารถในการจับกับขาโปรตีน (Spike protein) และตัวรับ ACE2 ในการผ่านเข้าเซลล์ปอด ของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ 2019 สาร Phyllaemblinol และ Phyllaemblivin B เข้าจับตำแหน่ง 3-chymotrypsin-like protease (3CLpro) และตำแหน่ง RNA-dependent RNA polymerase (RdRp) โดยเป็นตำแหน่งสำคัญในการยับยั้งการสร้างและการแบ่งตัวของเชื้อซึ่งเป็นกระบวนการสำคัญในการเพิ่มจำนวนของไวรัส

ตัวอย่างเมนูอาหาร

กินสด • มะขามป้อม แช่อิ่ม • มะขามป้อมกวน/แยม • น้ำพริกมะขามป้อม • น้ำมะขามป้อม • น้ำตรีผลา

มะเขือเทศ / มะละกอ / แคร์รอต / ฟักทอง

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ betacarotene
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ

• 

• 

• 

• 

ข้อมูลเพิ่มเติม

betacarotene พบในผักผลไม้สีเหลืองส้มแดง เช่น มะเขือเทศ แคร์รอต มะละกอ ฟักทอง มีฤทธิ์ปรับภูมิคุ้มกัน และต้านอนุมูลอิสระได้ดีมาก

betacarotene สามารถเปลี่ยนเป็นวิตามินเอในร่างกาย จากงานวิจัยแนวทางการดูแลตัวเองแบบบูรณาการในสถานการณ์ไวรัสโควิดระบาด แนะนำให้ใช้สารอาหารเพื่อเสริมภูมิคุ้มกัน เช่น วิตามินเอ วิตามินซี สังกะสี

สำหรับวิตามินเอ มีงานวิจัยพบว่าสามารถลดระดับสารสื่ออักเสบ IL-1b ควรปรึกษาเภสัชกรก่อนใช้หากจะซื้อวิตามินอัดเม็ด เพราะสามารถสะสมในร่างกายได้

ตัวอย่างเมนูอาหาร

สปาเกตตี้ผัดซอสมะเขือเทศ • ส้มตำแคร์รอต • ซุปฟักทอง • มะละกอสุก • แตงโม • บวดฟักทอง • แกงฟักทอง

งาดำ

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ sesamol, sesamolin, sesaminol
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ

ข้อมูลเพิ่มเติม

พื้นบ้านมีการใช้งา รักษาหอบหืด หลอดลมอักเสบ และปอดอักเสบ

น้ำมันงาและสาร sesamol มีผลปรับภูมิคุ้มกัน ป้องกันไม่ให้ dendritic cell หลั่งสารสื่ออักเสบ

งานวิจัยในหนูพบว่างาสามารถลดสารสื่ออักเสบได้หลายชนิด เช่น TNF-α, IL-1β, and IL-6

ตัวอย่างเมนูอาหาร

น้ำเต้าหู้งาดำ • บัวลอยน้ำขิง งาดำ • ไข่ตุ๋นงาดำ

ถั่วต่าง ๆ

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ zinc
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ
✓ ฤทธิ์ต้านไวรัส

ข้อมูลเพิ่มเติม

ถั่วเป็นแหล่งอาหารชั้นดีของแร่ธาตุสังกะสี ที่มีส่วนช่วยในการเสริมภูมิคุ้มกันและอุดมไปด้วย วิตามินบี ช่วยบำรุงระบบประสาท ต้านซึมเศร้า

สังกะสีมีส่วนช่วยในการทำงานของต่อมไทมัสที่สร้างเซลล์ lymphocyte หรือ T cell

สังกะสีสามารถยับยั้งการเข้าเซลล์ของไวรัสโคโรนาและลดความรุนแรงของการติดเชื้อ

สังกะสีสามารถยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ 2019 : papain-like protease 2

ตัวอย่างเมนูอาหาร

ถั่วคั่วเกลือ • ผัดเผ็ดเม็ดมะม่วงหิมพานต์ • ต้มถั่วลิสงรากบัว • น้ำอาร์ซี • ถั่วเขียวต้ม

เห็ด

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ beta-glucans, polysaccharides
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ
✓ ฤทธิ์ต้านไวรัส

ข้อมูลเพิ่มเติม

beta-glucans และ polysaccharides มีฤทธิ์ปรับภูมิคุ้มกันและลดความรุนแรงของหวัด

งานวิจัยของเห็ดที่พบฤทธิ์ต้านไวรัสหวัดพบข้อมูลบางสายพันธุ์ เช่น Ganoderma pfeifferi

ระวังการใช้สารสกัด polysaccharide ในผู้ที่ยืนยันว่าติด โรคโควิด-19 เพราะอาจกระตุ้นการหลั่งสารอักเสบบางชนิด แต่ยังคงรับประทานเป็นอาหารดุแลสุขภาพได้

ตัวอย่างเมนูอาหาร

ลาบเห็ด • เห็ดย่าง • ยำเห็ด • เห็ดชุบแป้งทอด

มะระขี้นก

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ flavonoid ,tannin
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ
✓ ฤทธิ์ต้านไวรัส

ข้อมูลเพิ่มเติม

สารสกัดโปรตีนจากผลสุกมะระขี้นกมีฤทธิ์ต้านไวรัสไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์เอได้หลายชนิด ได้แก่ H1N1, H3N2, H5N1 (broad antiviral activity against different subtypes of influenza A)

น้ำคั้นมะระขี้นกมีฤทธิ์เสริมการทำงานของภูมิคุ้มกัน T-helper type 2 (Th2)

ตัวอย่างเมนูอาหาร

มะระขี้นกผัดไข่ • ฉู่ฉี่มะระขี้นก • ลวกกินกับน้ำพริก

สันพร้าหอม

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ quercetin, quercitrin, psoralen
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ
✓ ฤทธิ์ต้านไวรัส

ข้อมูลเพิ่มเติม

มีฤทธิ์ต้านไวรัสไข้หวัดใหญ่ (influenza)

สาร quercetin, quercitrin และ psoralen ยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัสและเหนี่ยวนำการหลั่งสารกำจัดไวรัสอย่าง IFN-beta

การจำลองภาพสามมิติในคอมพิวเตอร์พบว่าสารสำคัญ* ที่พบสามารถแย่งจับกับตำแหน่ง main protease (Mpro) ที่ช่วยยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ 2019 ได้

ตัวอย่างเมนูอาหาร

ต้มจืดสันพร้าหอม • ผักสดแกล้มกับลาบ

อบเชย

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ cinnamaldehyde
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ
✓ ฤทธิ์ต้านไวรัส

ข้อมูลเพิ่มเติม

ทางยุโรปนิยมใช้อบเชยป้องกันและรักษาหวัด โดยผสมผงอบเชยกับพริกไทยดำและน้ำผึ้ง

ใช้แก้ไอโดยผสมผงอบเชยกับขิงและกานพลู

ผงอบเชยผสมกับน้ำผึ้ง ดื่มช่วงฤดูฝนเพื่อป้องกันหวัด

cinnamaldehyde มีฤทธิ์กดการทำงานของ nuclear factor-κB หากมีการทำงานของภูมิคุ้มกันมากเกินไป

ตัวอย่างเมนูอาหาร

น้ำผึ้งมะนาวอบเชย • ปีกไก่อบอบเชย • พะโล้ • น้ำขิงอบเชย

ผักชีลาว (เทียนตาตั๊กแตน)

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ kaempferol, quercetin
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ
✓ ฤทธิ์ต้านไวรัส

ข้อมูลเพิ่มเติม

พื้นบ้านใช้ใบช่วยขับลม พบฤทธิ์ต้านไวรัส เมล็ดใช้กินรักษาหวัด

การจำลองภาพสามมิติในคอมพิวเตอร์ พบว่า สารสำคัญที่พบ สามารถแย่งจับกับตำแหน่ง main protease (Mpro) ที่ช่วยยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัสได้

ตัวอย่างเมนูอาหาร

แกงอ่อม • เมล็ดผักชีลาว 60 กรัม ชงผสมน้ำผึ้ง กินวันละ 3 ครั้ง เวลาเป็นหวัด

น้ำผึ้ง

ตัวอย่างสารสำคัญที่พบ fructose, glucose, sucrose, amino acids, flavonoids
✓ ฤทธิ์เสริมภูมิคุ้มกัน
✓ ฤทธิ์ลดอักเสบ
✓ ฤทธิ์ต้านไวรัส

ข้อมูลเพิ่มเติม

งานวิจัยที่พบเป็นของน้ำผึ้งมานูก้า พบฤทธิ์ต้านไวรัสไข้หวัดใหญ่

น้ำผึ้งมีน้ำตาลหลายชนิด ส่วนใหญ่จะเป็นฟรักโทสกับกลูโคสที่ช่วยให้พลังงานและทำให้รู้สึกสดชื่น คลายความเหนื่อยล้า อ่อนเพลียได้

สรรพคุณที่ระบุไว้ในตำราอาหารและยาจีน บำรุงภาวะพร่องอ่อนแอ เหมาะกับวัณโรคปอด ช่วยลดความแห้งของปอด ทำให้ชุ่มชื้น เหมาะสำหรับอาการไอแห้งๆ ไม่มีเสมหะ ไอเรื้อรัง มักจะทำให้ชุ่มคอ อาจใช้ร่วมกับสมุนไพร ซาเซิน เซิงตี้

ตัวอย่างเมนูอาหาร

มะนาวดองน้ำผึ้ง • แพนเค้กราดน้ำผึ้ง • ไก่อบน้ำผึ้ง • อัญชันน้ำผึ้ง • น้ำผึ้งมะนาว